Stan wojenny w Warszawie i województwie stołecznym 1981–1983
Autor: Tadeusz Ruzikowski
Wydawnictwo: IPN, 2009
Okładka: twarda
Stan dobry
Uwagi: brak
Monografia Tadeusza Ruzikowskiego to obszerne studium regionalne poświęcone funkcjonowaniu stanu wojennego na terenie Warszawy i województwa stołecznego. Autor analizuje działania aparatu władzy – wojska, milicji, Służby Bezpieczeństwa i administracji państwowej – wskazując na mechanizmy represji, takie jak internowania, militaryzacja zakładów pracy, kontrola mediów i cenzura. Opisuje rolę Komendy Stołecznej MO i struktur SB w tłumieniu protestów oraz reakcje partii rządzącej i jej organizacji satelickich.
Znaczną część publikacji poświęcono oporowi społecznemu: strajkom, demonstracjom, działalności podziemnej „Solidarności”, wydawnictwom drugiego obiegu oraz pracy niezależnych struktur studenckich i robotniczych. Autor przedstawia także aktywność Kościoła katolickiego, zwłaszcza działania pomocowe i duszpasterskie oraz symboliczne znaczenie pielgrzymki Jana Pawła II w czerwcu 1983 roku. W części poświęconej codzienności pokazano warunki życia w czasie stanu wojennego – od funkcjonowania usług komunalnych po kwestie zaopatrzenia i kultury.
Publikacja oparta jest na szerokiej bazie źródłowej, w tym dokumentach archiwalnych, relacjach uczestników, stenogramach oraz materiałach wizualnych. Obejmuje ponad 40 stron fotografii, ukazujących m.in. demonstracje, działania ZOMO, plakaty i ulotki. Układ książki oparty na czterech blokach tematycznych – władza, opór, Kościół i życie codzienne – pozwala na kompleksowe ujęcie zjawiska. Autor unika uproszczeń, zachowując równowagę między analizą polityczną a społeczną, z naciskiem na realia lokalne i świadectwa uczestników wydarzeń.