Mieczysław Pater • Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku

Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku
Redakcja: Mieczysław Pater 

Wydawnictwo: Księgarnia św. Jacka, 1996
Okładka: twarda z obwolutą
Stan: dobry plus
Uwagi: brak

Publikacja stanowi obszerne kompendium zawierające biogramy księży katolickich związanych ze Śląskiem w XIX i XX wieku. Redakcja przyjęła szerokie kryterium doboru: uwzględniono zarówno duchownych urodzonych w regionie, jak i tych, którzy pełnili tu długoletnią posługę duszpasterską. Zakres terytorialny obejmuje Górny i Dolny Śląsk, z uwzględnieniem dekanatów historycznie związanych z diecezją krakowską i wrocławską. Chronologia obejmuje okres od początku XIX wieku do końca XX, z naciskiem na wydarzenia kluczowe dla tożsamości lokalnej – m.in. Kulturkampf, powstania śląskie, plebiscyt 1921 roku, II wojnę światową oraz represje w PRL.

Słownik zawiera kilkaset haseł ułożonych alfabetycznie, z wyraźnie zaznaczoną bibliografią źródłową przy każdym wpisie. Wśród opisywanych postaci znajdują się m.in. ks. Emil Szramek, męczennik Dachau, ks. Paweł Wycisło, kapelan III powstania śląskiego, oraz ks. Aleksander Skowroński, duchowny i poeta związany z parlamentem pruskim. Artykuły ukazują ich aktywność duszpasterską, działalność społeczną, zaangażowanie w życie lokalne oraz postawy wobec wydarzeń politycznych. Szczególną uwagę poświęcono losom duchownych w okresach represji – zarówno nazistowskich, jak i komunistycznych – oraz ich roli w podtrzymywaniu języka polskiego i tożsamości narodowej.

Opracowanie opiera się na licznych źródłach archiwalnych, m.in. aktach diecezjalnych, schematyzmach, nekrologach i prasie kościelnej. Hasła tworzone były przez zespół świeckich i duchownych autorów, przy czym każdorazowo sięgano do dokumentów źródłowych. Styl opracowania jest zwięzły i encyklopedyczny, zgodny z konwencją naukową, bez komentarzy oceniających. Publikacja wypełnia dotychczasową lukę w dokumentacji życia duchowieństwa śląskiego, będąc punktem odniesienia dla dalszych badań regionalnych i kościelnych.