Ideologiczne matryce lektury a ich konteksty
Autor: Anna Ślósarz
Wydawnictwo: Universitas, 2013
Okładka: miękka
Stan: dobry plus
Uwagi: brak
Monografia Anny Ślósarz to interdyscyplinarne studium poświęcone porównaniu modeli edukacji literackiej i medialnej w dwóch odmiennych, choć analogicznie napiętych kontekstach historycznych – postkomunistycznej Polsce i postkolonialnej Australii. Autorka analizuje, jak ideologiczne matryce, rozumiane jako zakodowane w tekstach wtórnych schematy wartościowania i interpretacji, wpływają na odbiór dzieł literackich. Punktem wyjścia jest obserwacja, że oryginalne teksty literackie coraz częściej ustępują miejsca uproszczonym narracjom funkcjonującym w kulturze masowej, takich jak filmy, reklamy czy gry, które kształtują wyobrażenia odbiorców zgodnie z mechanizmami przemysłu kulturowego.
Porównanie dwóch systemów edukacyjnych pozwala ukazać różnice w podejściu do kształtowania tożsamości kulturowej i roli literatury w społeczeństwie. W Polsce, gdzie doświadczenie komunizmu osłabiło zaufanie do instytucji i edukacji narodowej, system nie wykształcił skutecznych narzędzi integrujących literaturę z refleksją medialną. W Australii, przeciwnie, edukacja literacka funkcjonuje w ramach wielokulturowego paradygmatu, który służy budowaniu spójności społecznej oraz eliminacji postkolonialnych schematów.
Autorka wskazuje na konieczność rozwoju edukacji medialnej, która umożliwiłaby bardziej krytyczny odbiór adaptacji i produktów kultury popularnej. Wprowadza koncepcję „multimedialnego modułu tematycznego” jako narzędzia dydaktycznego, integrującego tekst literacki z jego medialnymi przekształceniami i kontekstami. Studium przypadku, takie jak analiza medialnych wersji Quo vadis?, ilustruje, jak zmienia się recepcja klasyki w zależności od jej obecności w różnych formatach medialnych.